به نام خدا
مقاله شماره ی یک
عنوان:
تفاوت فیلم های پلیسی جنایی در سینمای ایران و هالیوود
چکیده:
در مورد این موضوع یعنی مقایسه دو سینما ، به طور خاص، مقاله یا مطلبی یافت نشد و تنها بررسی فیلمهای پلیسی جنایی در سینمای ایران وبررسی ژانر پلیسی جنایی در هالیوود ، بطور جداگانه مطلب نوشته شده و بررسی شده است .
در دنیای رسانه ای واطلاعاتی امروز نیاز به شناخت عوامل موثر بر جوامع و فرهنگها و تغییرات آنها میباشد که یکی از مهمترین آنها زبان سینماست. با بررسی دو سینمای ایران وهالیوود در این ژانر وشناخت نقاط ضعف وقدرت آنها از نظر صاحب نظران ومقالات ارائه شده در این موضوعات ، به این مهم می توان دست یافت که با رفع موانع و
ایجاد فضای مناسب برای ساخت و افزایش تولید آثار قابل قبول واثر گذار در این ژانر در کشورمان همچنین با نگاهی نو و با بصیرت به سینمای غرب گامیبلند به سوی حفظ
فرهنگ ملی و مذهبی می توان برداشت .
کلمات کلیدی:
ژانر ، پلیسی ، جنایی ، سینمای ایران ، سینمای هالیوود
دیباچه
تا کنون در این زمینه پژوهشی صورت نگرفته است و فقط دو سینما به صورت جداگانه مورد نقد قرار گرفته است از جمله در مجله های دنیای تصویر ، نقد سینما و بعضی از سایت های فضای مجازی به این موضوع پرداخته شده است . شاید یکی از مهم ترین سوال ها این باشد که چرا ژانر پلیسی جنایی در
سینمای ایران اقبال خوبی نداشته است و برعکس در سینمای هالیوود ، این ژانر مثل دیگر ژانرها در .ظاهر موفق و قوی دیده می شود . از نظر صاحب
نظران و دست اندر کاران حرفه ای ، در سینمای ایران ژانرهای کمدی و ملودرام بیشترین موفقیت و جذب مخاطب را دارند . اما در فیلم های پلیسی
جنایی با نمایش غیر واقع پلیس و جنایت کار و عدم قهرمان پردازی مواجه بوده و رضایت تماشگر را جلب نمی کنند ودر نقطه ی مقابل هالیوود با پتانسیل عظیم عوامل ، سرمایه ، علم و تکنولوژی همیشه بدیع و دلفریبانه مخاطب خود را جذب کرده است اما نکته ای که به چشم می خورد بازخورد آسیب هاو بررسی عمیق فیلم های غربی همچنین اهمیت ترمیم بدنه ی سینمای کشورمان است .با توجه به موقعیت حساس کشورمان در جریان جنگ و هجمه های فرهنگی و سعی در تغییر سبک زندگی و فرهنگ ایرانی اسلامی از سوی دشمن ، نیاز
است که ما با شناخت تهدید ها و تبدیل آنها به فرصت همچنین شناخت ضعف های خود و سعی در برطرف کردن آن و تقویت در زمینه های مختلف موضوع به پردازیم.سعی در برطرف کردن آن و تقویت در زمینه های مختلف موضوع بپردازیم .صنعت سینما یکی از مهمترین این جریانات است که غرب بطور گسترده ،
نه تنها برای کشور ما بلکه برای تمام اقوام ، این خوراک جذاب را فراهم آورده و علاوه بر کسب درآمد هنگفت اهداف خود را القائ می کنند .
_ تفاوت ژانر پلیسی جنایی سینمای ایران و هالیوود در چیست ؟
_ جرا سینمای پلیسی جنایی ایران موفق نیست ؟
_ سینمای هالیوود چرا موفق است و چه اهدافی را دنبال می کند ؟
روش شناسی
با توجه به موضوع مبحث ، رویکرد تحقیق ، کیفی بوده چون مباحث فرهنگی اجتماعی عموما جنبه های معنوی و کیفی دارند تا جنبه های آماری وکمیتی .
برای رسیدن به اهداف موضوع مورد نظر ، با جمع آوری اسناد گوناگون (روش اسنادی) و مطالعه و بررسی مستندات ، همچنین تحلیل و نتیجه گیری آنها (روش تحلیل محتوایی) تحقیق انجام گرفته است.
جهت جمع آوری مطالب تحقیق از فیش برداری و مصاحبه استفاده شده است .
خانواده و آشنایان (دوستان پدر ) که آگاه به موضوع تحقیق بودند .
از روش نمونه گیری گلوله برفی استفاده شده است .
نتایج مقاله
ژانر پلیسی جنایی همیشه در سینمای جهان با اقبال خوبی روبرو بوده و فیلمهای پر مخاطب وماندگار زیاذی ساخته شده است ، اما باید توجه داشت که فیلم های ساخته شده خصوصا در سینمای هالیوود ، اهداف خاصی را دنبال می کنند و علیرغم ساختار حرفه ای و دیواره ی مستحکم فیلم و جذب مخاطب ، سعی در تغییر دیدگاه مخاطب را داشته و گاها بار منفی القاء می کنند .
اما این ژانر اقبال زیادی در سینمای ایران نداشته و فیلم ساز و روایتگر ماهری نبوده تا بتواند نفس مخاطبان را بند بیاورد یا شاید قدرت ریسک سینما گران ایران به اندازه ای نبوده که بتواند دست از دنبال ردن نمونه های آزموده شده بردارند و تنوع بیشتری به سینما بخشند در حالی که سریال های موفق پلیسی که
نشان می دهد که اگر آثار درجه یکی در این زمینه ساخته شود و دیدگاه غیر واقع به موضوع داده نشود ،مخاطب علاقه مند و پیگیر هم دارد .
تشریح نتایج
زانر پلیسی جنایی از همان ابتدای فراگیر شدن سینما مشتری خاص خود را داشته است . درگیری پلیس در تقابل با جنایت کاران ،به دلیل ذات هیجانی اش همیشه جذاب بوده و از آنجا که جنایت ها در هر دوره ،روش ها و مدل های مختلفی داشته اند هیچ گاه داستان های پلیسی جنایی بی خوراک نمانده اند
و این پرطرفدار بودن باعث شده تا در کشورهای صاحب سینما مخصوصا هالیوود ،ساخت این فیلم ها از تعداد بالایی برخوردار باشد. البته تعداد کمی از این حجم آنقدر درست ساخته شده اند که هم نظر مخاطبان عام را جلب کند و هم نظر منتقدان و کارشناسان سینما را .
با پیشرفت تکنولوژی و جلوه های ویژه ی حرفه ای ،خلق صحنه های اکشن و پر حادثه ی کاملا طبیعی و هیجان انگیز و با کیفیت بیشتر شده اما عمق فیلم ها کمتر شده است . امروزه کمتر شخصیت پلیس یا جنایت کار و پرده ی سینما دیده می شود که مخاطب سالن را شگفت زده کرده و به هیجان آورد ،درست
بر خلاف چیزی که در گذشته ی سینمای پلیسی جنایی وجود داشت که برای این فیلم ها،داستان ،مهم ترین ویژگی و جذابیت بود خصوصا در دهه های اخیر
،فیلم ها از ضعف و عدم محتوای مناسب برخوردار هستند و گاها با قهرمان سازی افراطی سعی در تلقین هدفی خاص به بیننده می باشند و عموما تماشگر پس از پایان فیلم ،ناخواسته دیدگاه خود را نسبت به بعضی مسائل تغییر یافته می بیند .
سینمای هالیوود در همه ی ژانرهای فعال خود به طور نرم و مخملی سعی در القاء اهداف خاص سیاسی به نفع هدایت گران و سرمایه داران پشت پرده ی خود است که با استفاده از کوله بار پر و پیمان فیلمسازان و عوامل قوی ،با ساخت این فیلم ها تا حد زیادی به مقصود خود رسیده است . فیلم های پلیسی جنایی هالیوودی نیز از این امر مستثنی نبوده و اکثرا در پس زمینه ی جریان فیلم این اهداف را می توان دید .
در سال های قبل از پیروزی انقلاب ، آغاز کننده ی این ژانر ساموئل خاچیکیان بوده و پس از او مسعود کیمیایی ، که فیلم های قابل قبولی هم ارائه دادند و در دهه های شصت و هفتاد نیز این آثار دیده می شود . در اغلب موارد فیلم ، فراز خوبی داشته اما از نیمه به بعد به دلیل کمبودها و عدم تامین اعتبارات
لازم و محدودیت ها ، سرعت گرفته و در نهایت جمع می شود به طوریکه بیننده احساس عدم رضایت می کند . در دهه های اخیر به جز چند اثر متفاوت ،
اکثر فیلم های پلیسی جنایی ایران فیلم های قوی و قابل قبولی به حساب نمی آیند و موفقیت خاصی در این ژانر دیده نشده و یکی از مهم ترین عوامل
آن عدم قهرمان سازی و داستان قوی مبتنی بر واقعیت و نگاه غیر واقع به موضوع است .
مهدی فخیم زاده یکی از کارگردانانی است که چند تجربه ی ساخت فیلم و سریال پلیسی جنایی را دارد ، او معتقد است که سینمای ایران در ملودرام محصور است و ساخت فیلم های پلیسی جنایی در ایران به دلیل اعمال نظر برخی ارگان ها ، سخت است ولی دست فیلم سازان خارجی در قصه پردازی و
شخصیت پردازی باز است ولی ما نمی توانیم در فیلم هایمان پلیس را خطا کار نشان دهیم بههمین دلیل مضامین فیلم های جنایی پلیسی برای مردم خیلی قابل لمس نیستند . این ژانر جذابیت زیادی دارد به شرط آنکه اجازه ی شخصیت پردازی داده شود .
طهماسب صلح جو منتقد سینما به طور کلی با ساخت فیلم های پلیسی جنایی در ایران مخالف است . او معتقد است که تماشا گر ایرانی دوست دارد فیلم کمدی ایرانی ببیند و ملودرام های ایرانی همیشه موفق بوده اند مگر آنکه فیلم پلیسی جنایی ساخته شود که مایه ی کمدی داشته باشد
( مارمولک _ کمال تبریزی ) .او هم مانند فخیم زاده معتقد است تصویری که از پلیس در سینمای ایران نشان داده می شود غیر واقع است .
مهران کاشانی فیلمنامه نویس می گوید ایران ساختار سینمای صنعتی ندارد وهمین علت باعث شده که در ژانرهایی جون پلیسی و جنایی اقبال و موفقیت نداشته باشیم . تهیه کنندگان هیچ وقت به فیلمنامه نویس سفارش فیلمنامه ای نمی دهند و فیلمنامه نویس خودش بدون هیچ پشتوانه ی مالی شروع به
نوشتن می کند و این موضوع عاملی است که فیلمنامه بدون تحقیقات لازم و در زمان کم نوشته شود . او می گوید ما قدرت ساخت این نوع فیلمها را داریم
سابقه نشان داده ونمونه های از این دست داریم از جمله : سگ کشی ، بهرام بیضائی _ آژانس شیشه ای ، حاتمی کیا _قیصر ،
مسعو کیمیائی _ قرمز فریدون جیرانی و ...... .
امید است که سینمای ایران با شناخت نقاط ضعف خود در این ژانر و اتخاذ تمهیدات راهبردی ازسوی مسئولین مربوطه و همگامی سینما گران ، فیلمهای پلیسی جنائی قابل قبول بیشتری ساخته شده وشاهد رونق هرجه بیشتر سینمای ایران مخصوصا در این زانر باشیم .
جمع بندی
در کل شاید بتوان گفت که در دوره ی اخیر نه در سینمای دنیا و هالیوود و نه در سینمای ایران در این ژانر فیلم بی نقص ساخته نشده است وهر کدام دارای معایب اساسی هستند در صورتی که درسالهای گذشته فیلمهای قابل قبول وبی نقص ( نواقص و معایب ذکر شده در تحقیق ) ساخته شده است .امیداست دوستان علاقه مند در آینده بیشتر به این موضوع پرداخته و نتایج بهتری بگیرند .قدر دانی
با تشکر فراوان از راهنمائی ها و مشاوره ی استاد عزیز آقای مزینی وتشکر ویژه از پدر و مادر عزیزم و مهندس مسعود پارسا .
منابع
پایگاه خبری تحلیلی سینما سینما _ سینما پرس _ مجله نقد سینما شماره 22 سال 87 _ مجله دنیای تصویر 57 .